Dit is toch niet tiny? Het is een veel gelezen opmerking op sociale media bij posts over vooral grondgebonden tiny houses. Het leidt regelmatig tot discussies. Wat is nu precies tiny als het om woningen gaat? Klein Wonen Magazine vroeg het drie deskundigen.
Een ding is duidelijk, er is geen officiële regelgeving als het gaat om maten van een tiny house. Dat bevestigt ook Eefje Fehres. Zij woont zelf klein in de community LiberTerra in Koedijk en is eigenaar van Tiny House Store. ,,Door de jaren heen zijn er wel een paar verschillende standaarden ontstaan waarbij dit de meest gehoorde is: een tiny house is een volwaardige, op zichzelf staande en meestal verplaatsbare woning, meestal met een oppervlakte tussen de 15 m2 en 50 m2 en heeft als bestemming permanente bewoning. Het kan gebouwd worden op wielen, maar dat is niet noodzakelijk’’, vertelt zij. ,,In de praktijk wordt die 50m2 een beetje als uitgangspunt gebruikt, maar veel mensen denken dat een tiny house alleen een huisje op wielen is en vandaar hoor je vaak de opmerking “Dat is toch helemaal geen tiny house?!’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Geen juridische definitie
De maximale afmeting van 50 m2 wordt ook door Tiny House Nederland gehanteerd, weet voorzitter en pionier Marjolein Jonker te vertellen. Als eerste legale tiny house-bewoonster van Nederland, eigenaar van Tiny Findy en schrijfster van het boek Tiny Houses van droom tot realiteit weet zij er uiteraard alles van. ,,Een verdieping tel je mee, maar de muren niet. Maar er is geen juridische definitie van een tiny house. Voor de wet is een tiny house gewoon een woning. Er is geen aparte categorie in het Bouwbesluit, zoals dat er bijvoorbeeld voor woonwagens wel is.’’
Belangrijk is natuurlijk ook wat gemeenten doorgaans als tiny zien. Dat is volgens Marjolein heel verschillend. ,,Veel gemeenten hebben de Tiny House Nederland-definitie vrijstaande volwaardige woning van max 50 m2 woonoppervlak overgenomen, maar soms worden er ook andere kaders opgesteld. Bijvoorbeeld maximaal 35 m2 of juist 60 m2. Soms zijn er ook eisen voor de maximale hoogte of kubieke meters inhoud.’’ Eefje bevestigt de verschillende opvattingen van gemeenten. ,,Om een voorbeeld te geven, in Den Helder bij het project Falga Tuinen mag van de gemeente een tiny house max 32m2 zijn, maar wel weer zes meter hoog. Bij het project LiberTerra in Koedijk mag een tiny house max 70m2 zijn. Daar hebben we het dan ook niet echt over tiny houses, maar over een woongemeenschap die in tiny en small houses woont. Bij woningen tussen de 50 en 70m2 hoor je regelmatig de term small house in plaats van tiny house.’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Tiny house is lifestyle
Persoonlijk houd Eefje de maximale 50 m2 aan als het om een tiny house gaat. Hetzelfde geldt voor Marjolein, hoewel die er wel een kanttekening bij plaatst. ,,Er zijn zoveel termen voor kleine woonvormen: tiny, tiny plus, compact, microwoning, enzovoorts. Die worden soms allemaal door elkaar gebruikt of geclaimd door bedrijven. Voor mij is een tiny house meer dan het huisje alleen. Het vertegenwoordigt een lifestyle die draait om genoegen nemen met genoeg en leven in verbinding. In mijn opinie heeft een tiny house maximaal 50 m2 woonoppervlak. Maar als jij met een gezin van vijf klein wilt wonen en je kunt daarmee niet uit de voeten, dan kies je toch voor 60 m2 of 70 m2. Het gaat er wat mij betreft om, dat je bewust nadenkt over wat je echt nodig hebt. Waar je zonder mee kunt en daarbij ook rekening houdt met de grenzen van wat onze planeet ons kan geven. Als blijkt dat dit geen tiny house is, is dat dan erg? Wat mij betreft niet.’’
In Amerika 37 m2
Het begrip tiny house is overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar alles normaal groter is. De grootte van een tiny house ligt daar volgens Frieda Bakker echter slechts op iets meer dan 37 m2, hoewel er ook in Amerika naar haar weten ook geen officiële regels voor zijn. ,,Dat is de max die ze soms in officiële kringen aan tiny houses geven. Het varieert per staat of zelfs gemeente. Dit begint wel te veranderen en vooral in de toevoegingen van het Amerikaanse bouwbesluit, dat iedere gemeente zelf voor een groot deel kan bepalen’’, aldus Frieda, die deel uitmaakte van de eerste Nederlandse tiny house movement en later vaak in de VS haar licht opdeed. ,,Sommige hanteren de regels uit 2012. Anderen hanteren en schakelen door naar de nieuwste updates en soms ook mét de aanpassingen voor klein wonen. Daartoe is vaak een aanleiding nodig. Dat doen ze niet uit zichzelf. Een aanleiding kan zijn een groep tiny house enthousiastelingen en hun advocaten, die in die gemeente klein willen wonen.’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Amerikaanse tiny houses niet groter
Tiny houses zijn in hun Amerikaanse bakermat dus niet veel groter dan bij ons. ,,Koffie en frisdrankbekers zeker wel. Met tiny houses heb ik die ervaring niet. Bij de tiny house events die ik bezocht heb, zoals bijvoorbeeld de Tiny House Jamboree en Denver Home Show, heb ik ze zowel kleiner als groter dan bij ons gezien. Een groot verschil is wel dat wij, voor de tiny houses op wielen, een maximaal gewicht aanhouden van 3.500 kg. Tenminste, als we gaan rijden met een BE rijbewijs. Dit beperkt je uiteraard in de grootte. Diezelfde beperking hebben zij niet en kunnen dus, als ze willen, groter. Dat doen ze daarom soms ook. Ware het niet dat de meeste grote tiny houses dan maar eenmalig verplaatst worden, van werkplaats of fabriek naar de vaste verblijfsplaats. De ervaring die de tiny house-bewoners namelijk met me deelden, is dat tijdens het verplaatsen hun nagels standaard vastzitten in het stuur. Te spannend! De bewoners die vaker willen verplaatsen hebben daarom kleinere tiny houses. Soms van zelfs maar 4,5 of 5 meter lang’’, vertelt Frieda.
Permanente bewoning
Door haar Amerikaanse ervaringen is de grootte van een tiny house in de ogen van Frieda dan ook kleiner dan in Nederland. ,,Zolang dit niet vastligt in de wet, neig ik qua gevoel naar een soortgelijke grens als die in de USA, de 400 square feet oftewel 37 m2. . Maar twee vierkante meter erbij en ik lig er niet wakker van als iemand dat nog tiny noemt. Ik vind het belangrijker dat de term tiny house gebruikt wordt voor kleine huisjes die bedoeld zijn voor permanente bewoning. Oftewel een huis, maar dan klein. Een stacaravan op een vakantiepark die zou voldoen aan dezelfde maten, maar waar je niet fulltime mag wonen, is wat mij betreft geen tiny house. Dat is gewoon een recreatiewoning’’, aldus de Noord-Hollandse.
Tekst gaat verder onder de foto.
Flatje geen tiny house
Een klein sociaal huurflatje heeft vaak ook afmetingen van een tiny house. Toch zijn de drie deskundigen het erover eens dat dit geen tiny house is. ,,Als er officieel een wet komt die tiny house gebruikt als term voor een kleine leefruimte met alle voorzieningen, zoals keuken en doucheruimte en bestemd voor permanente bewoning, ja dan zou een sociaal huur-flatje dat daaraan voldoet ook een tiny house zijn. Op dit moment wordt de term tiny house door velen vooral gebruikt voor het aanduiden van de leefstijl die erbij hoort. Downsizen, consuminderen, groen bouwen en bewust andere keuzes maken. Althans, in Nederland. De leefstijlterm tiny house is nu nog subjectief en in Nederland gaat men er gemiddeld iets strakker mee om als het om het groene karakter gaat dan bijvoorbeeld in de USA. In de USA zeggen ze vooral: onder de 400 square feet en permanent bewoond? Tiny’’, zegt Frieda.
,,Een appartement is geen losstaande woning. Een appartement is een appartement, een woning in een groter gebouw. In de tiny house-branche valt een appartement niet onder tiny houses. Dat een appartement soms heel klein is, maakt het gewoon een klein appartement. Een tiny appartement!’’, lacht Eefje. Ook voor Marjolein is een tiny house een vrijstaand huisje. ,,Een klein flatje of appartementje noem je dan weer een microappartement. Verwarrend, hè? De woonbeleving is ook echt wel anders. Of je in een vrijstaand huisje woont met ramen aan alle kanten en gras onder je voeten zodra je naar buiten stapt of in een tussenwoning op drie hoog. Dat is echt een andere beleving.’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Op wielen
Op posts op sociale media moeten vooral vaak grondgebonden kleine woningen zich verweren tegen de opmerking dit is toch niet tiny?. Volgens Frieda komt dit door de beginperiode van tiny houses in Nederland en België. ,,Toen zag je vooral tiny houses op wielen. Ik wilde dat toen ook. Ook vanuit de berichtgeving uit Amerika, waar ze destijds al verder waren, zag je vooral de tiny house op wielen. Het was namelijk de uitvlucht in veel regelgeving. Of beter gezegd, men wist niet zo goed wat ze moesten met dat huisje op wielen. Werd het te heet onder je voeten, omdat bijvoorbeeld buren klaagden, dan kon je makkelijk verplaatsen. Later werd er ook gekeken naar de grondgebonden tiny houses. Hey, ik ben ook klein! Ik wil ook regelgeving en bestaansrecht! Toen bleek dat ook daar gekeken moest worden naar zaken als trapformaat, deurhoogte, plaatsing van toilet en keuken. Ik denk dat door die beginperiode de meesten daarom vooral het beeld hebben van een tiny house op wielen als tiny.’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Nauw beeld van tiny houses
Ook Eefje wijt de perceptie over wat tiny is aan de verplaatsbaarheid op wielen, die in het begin aan tiny houses was gekoppeld. ,,Omdat er verschillende ideeën zijn over wat een tiny house precies is, is de opmerking dit is toch niet tiny? volledig gebaseerd op de achtergrondkennis en interpretatie van de persoon die deze opmerking plaatst.’’ Marjolein kan dat alleen maar beamen. ,,Sommige mensen hebben een wat nauw beeld bij de term tiny houses. Die denken dan alleen aan de vrij kleine Tiny Houses On Wheels. Maar een tiny house kan net zo goed een vrijstaande woning op fundering zijn. Zo lang het woonoppervlak maar niet groter is dan 50 m2 is. Dan zijn het nog steeds kleine woningen, tiny houses dus.’’
Hoofdafbeelding: Illustratie Marcel van Mierlo
